Przenosimy się myślami w czasie i w przestrzeni nad teren Bałtyku.
Konkretnie do czasów przedchrześcijańskich Pomorców. W podróż zabiera
nas praca "Mity, kult i rytuał. O duchowości nadbałtyckich Słowian"
Kamila Kajkowskiego. Generalnie jest to kompilacja wcześniejszych
artykułów autora wydana w formie książki. Czytamy m.in. o bogach,
rytualnej dekapitacji, dzikach, psach, pochówkach, diabelskich
kamieniach, ofiarach z ludzi etc. Na piedestale stoi archeologia i
znaleziska z obszaru Pomorza. Kajkowski porusza także inne bliskie fanom
dawnej Słowiańszczyzny zagadnienia.
Przyznam szczerze, że od kilku lat trochę opuściłem się w studiach nad
religią "Pra-Polaków" więc pewne teorie i źródła, na które powołał się
autor były dla mnie poniekąd czymś nowym. Nie jestem w stanie
wszystkiego zweryfikować, choć pracę oceniam jako bardzo rzetelną,
napisaną na solidnych fundamentach.
Jedyną wadą jaką dostrzegam w tekście (oprócz nagminnego "niemniej
jednak") jest lekkie pominięcie przez Kajkowskiego wielu teorii. Autor
jak to bywa (bo inaczej się prawdopodobnie nie da), porównuje znaleziska
i informacje z kronik na temat Pomorza do wszystkiego co znamy z innych
części Słowiańszczyzny. Jako miłośnik Panteonu Długosza stwierdzam, że
nie uwzględnione zostało porównanie Białoboga do lechickiego Jessy i
wschodniosłowiańskiego Peruna. Osobiście uważam, że jest to jedno
bóstwo, a "biały bóg" to po prostu określenie Jessy. Zdaje się, że ten
dualizm dokładnie omawiał Andrzej Szyjewski w "Religii Słowian".
Podobnie np. przy Trygławie-Welesie można by trochę popisać o św.
Mikołaju jako o folklorystycznej pozostałości po dawnym kulcie. Takie
braki trochę osłabiają wartość merytoryczną pracy - autor sprawia
wrażenie jakby na siłę próbował stworzyć nowe teorie, pomimo, że wiele
starych przekonało zarówno środowisko badaczy jak i rodzimowierców i są
na dobrą sprawę nie do obalenia. Jest to jak dla mnie na siłę próba
stworzenia nowej wizji dawnej religii naszych przodków.
Czytało się przyjemnie, choć książki z zakresu archeologii nie wpływają
korzystnie na moją grupę krwi. Jest za to dużo ciekawostek na temat
historii, religii i obyczajowości przedchrześcijańskich Słowian. Dobre
odświeżenie tematu.
Polecam jako ciekawostkę!