Dużym rarytasem dla wszystkich miłośników
tematu okultyzmu jest praca dr Zbigniewa Łagosza pt. „Punar Bhava. Czesław Czyński
i Aleister Crowley w świetle XX wiecznej tradycji ezoterycznej” opublikowana
przez wydawnictwo Black Antlers. Jak wskazuje tytuł, bohaterem głównym omawianej
książki jest postać znanego polskiego okultysty i jego powiązania z
działającymi na przełomie XIX i XX wieku tajnymi ezoterycznymi organizacjami i
postaciami z tego środowiska.
Zanim
autor przechodzi do głównego wątku
czyli związków Czyńskiego z Crowleyem szczegółowo omawia temat
istniejących w
rzeczonej epoce stowarzyszeń. Zapoznajemy się z dokładną biografią
Aleistera
Crowleya, jego działalnością w Hermetycznym Zakonie Złotego
Brzasku, Argentum Astrum i Ordo Templi Orientis. Omówiona zostaje
historia wszystkich tych grup, a także życiorysy ich założycieli oraz
znanych
członków. W dalszej części pracy Łagosz przechodzi do tematu ezoteryki
na
ziemiach Polski (wówczas jeszcze pod zaborami). Dużo ciekawostek o
Julianie
Ochorowiczu, masonerii, punktem kulminacyjnym zaś staje się Zakon
Martynistów,
w którym Czyński odegrał dużą rolę. W trzeciej części autor skupił się
nad mariawitami
i ich domniemanym powiązaniem ze środowiskiem okultystycznym. Omówił
także niektóre
spośród bardziej reprezentatywnych grup różokrzyżowców.
Na
szczególne wyróżnienie w pracy Łagosza zasługuje
ilość zdobytych informacji na temat Czyńskiego; autor opublikował wiele
korespondencji, które przeprowadził z naukowcami, członkami omawianych
stowarzyszeń,
zdobył informacje biograficzne zarówno pochodzące od krewnych Czyńskiego
jak i
z innych wieczystych źródeł. Warte gratyfikacji są także wywiady
zamieszczone w
aneksach. Wszystko to dało badaczowi tematu solidne podstawy do
przeprowadzenia dalszych
rozważań, które w świetle zdobytych wiadomości nie są pustymi
spekulacjami czyniąc książkę bardzo wiarygodną i opartą na rzetelnych
podstawach. Łagosz
ponadto wykorzystał także wiele porządnych opracowań historii omawianych
stowarzyszeń. Jego praca stanowi nie tylko solidne kompendium wiedzy o
Czesławie Czyńskim lecz także o całym okultyzmie z przełomu XIX i XX w.
Gorąco
polecam wszystkim miłośnikom tematu!